|
بحث 6 مضارع مؤکد
حروف تاکيد عبارتند از نون تاکيد ثقيله که مشدد و متحرک است و نون تاکيد خفيفه که يک نون ساکنه است نون تاکيد در آخر فعل مضارع معلوم و مجهول درآمده آنرا مؤکد و مختص به مستقبل ميکند تاکيد در ثقيله بيش از خفيفه است نون ثقيله به تمام صيغهها ملحق ميشود ولي خفيفه در آخر تثنيه و جمع مؤنث درنميآيد
بنا بر اين فقط به هشت صيغه ميتواند ملحق شود نون ثقيله در تثنيه و جمع مؤنث مکسور و در بقيه صيغهها مفتوح است اثر لفظي نون تاکيد در فعل مضارع چنين است الف نون تاکيد در صيغههاي 13 7 4 1 و 14 ما قبل خود لام الفعل را مفتوح ميکند و اگر لام الفعل الف مقلوب باشد به ياء برميگردد يضرب يضربن البته البته خواهد زد و يضربن البته خواهد زد يدعو يدعون البته البته خواهد خواند و يدعون البته خواهد خواند
يرضي يرضين البته البته راضي خواهد شد و يرضين البته راضي خواهد شد .
ب در صيغههايي که نون عوض رفعي وجود دارد آن را مياندازد يضربان يضربان .
ج در جمع مذکر و مفرد مؤنث مخاطب واو و ياء ضمير را نيز مياندازد مگر اينکه ما قبل ضمير مفتوح باشد که در اين صورت ضمير ثابت مانده به حرکت مناسب متحرک ميشود واو مضموم و ياء مکسور ميشود بنا بر اين يضربون يضربن و يضربن تضربون تضربن و تضربن تضربين تضربن و تضربن يخشون يخشون و يخشون تخشون تخشون و تخشون تخشين تخشين و تخشين .
د در جمع مؤنث بين نون تاکيد و نون جمع الفي فاصله ميشود يضربن و تضربن يضربنان و تضربنان .
بنا بر آنچه گذشت صرف صيغههاي يضرب با نون تاکيد ثقيله چنين است يضربن يضربان يضربن تضربن تضربان يضربنان تضربن تضربان تضربن تضربن تضربان تضربنان اضربن نضربن و با نون خفيفه چنين يضربن يضربن تضربن تضربن تضربن تضربن اضربن نضربن 80
14 - 13 10 9 7 4 3 1 و صرف يدعو با ثقيله چنين است يدعون يدعوان يدعن تدعون تدعوان يدعونان تدعون تدعوان تدعن تدعن تدعوان تدعونان ادعون ندعون و با خفيفه چنين يدعون يدعن تدعون تدعون تدعن تدعن ادعون ندعون 14 13 10 9 7 4 3 1 و صرف يخشي با نون ثقيله چنين است يخشين يخشيان يخشون تخشين تخشيان يخشينان تخشين تخشيان تخشون تخشين تخشيان تخشينان اخشين نخشين و با خفيفه چنين يخشين يخشون تخشين تخشين تخشون تخشين اخشين نخشين 81
14 - 13 10 9 7 4 3 1 توجه کنيد نون تاکيد به آخر فعل امر نيز ملحق شده معناي آنرا تاکيد ميکند اثر لفظي آن در فعل امر همان است که در مضارع گذشت به اضافه اينکه عين الفعل صيغههاي 13 7 4 1 و 14 امر اجوف و لام الفعل همين صيغهها از امر ناقص هنگام تاکيد برميگردد و در مضاعف اين صيغهها فقط يک وجه جايز است ميگوييم
ليضربن ليضربان ليضربن...
اضربن اضربان اضربن...
ليضربن ليضربن...
اضربن اضربن...
ليقولن ليقولان ليقولن...
قولن قولان قولن...
ليقولن ليقولن...
قولن قولن...
ليخشين ليخشيان ليخشون...
اخشين اخشيان اخشون...
ليخشين ليخشون...
اخشين اخشون...
ليمدن...
مدن...
ليمدن...
مدن...
در آخر فعل نهي مضارع مقرون به لاء ناهيه نيز نون تاکيد درميآيد و اثر آن مانند اثر در امر است و همچنين در چند مورد ديگر که توضيح و تفصيل آن در جاي خود بيان شده است
*******************
پرسش و تمرين
1 - فرق حرف تاکيد با ساير حروفي که در مضارع داخل ميشوند چيست.
2 -حروف تاکيد چند اثر در فعل مضارع دارند بيان کنيد.
3 -فرق اثر لفظي حروف تاکيد با حروف نصب چيست.
4 -فرق نون تاکيد ثقيله با نون تاکيد خفيفه چيست.
5 -ميدانيد چرا بين نون ثقيله و نون جمع مؤنث الف فاصله ميشود .
يضرب يمد يقول يهدي و يفي به را با نون ثقيله صرف کنيد و صيغه اول مؤکد هر کدام را معني نماييد.
7 -مجهول افعال تمرين سابق را با نون خفيفه صرف نماييد و صيغه اول هر کدام را معني کنيد.
8 -معلوم و مجهول امر افعال تمرين 6 را با نون ثقيله و خفيفه صرف نماييد و صيغه اول هر کدام را معني نماييد.
9 -حروف تاکيد چه جهاتي از جهات فعل مضارع را زائل ميکنند.
10 -نهي مؤکد افعال تمرين 6 را صرف کنيد.
11 -فعل جحد چرا مؤکد بنون تاکيد نميشود
|