|
قاعده هفتم
ياء ساکن ما قبل مضموم قلب به واو ميشود مشروط بر اينکه فاء الفعل باشد مانند ييسر يوسر ميسر موسر .
قاعده هشتم
واو و ياء متحرک ما قبل مفتوح قلب به الف ميشوند مشروط به اينکه حرکت آنها عارضي نباشد و حرکتي را که قبل از الف يا ياء نسبت يا علامت تثنيه يا نون تاکيد و يا بجهت دفع التقاء ساکنين باشد عارضي گويند مانند دعو دعا يدعو يدعي يدعي بخلاف دعوا و رضوي و فتيان و فتيين و اخشون صيغه نهم امر معلوم مؤکد به نون تاکيد ثقيله و اخشوا الله و امثال اينها و همچنين است اگر واو و ياء در موضع حرکت باشند يعني به جهت جريان قواعد اعلال سکوني در همين کلمه ساکن شده باشند مانند يخوف يخوف يخاف يبيع يبيع يباع تبصره اين قاعده در فاء الفعل جاري نميشود مانند يود و تيسر قاعده نهم الف ما قبل مضموم قلب به واو و الف ما قبل مکسور قلب به ياء ميشود مانند قابل قابل قوبل مصباح مصيباح مصيبيح .
قاعده دهم
حرف عله در التقاء ساکنين حذف ميشود مانند قول قل بيع بع خاف خف تفصيل اين قاعده در فصل دوم خاتمه خواهد آمد .
تذکار
1 از قواعد دهگانه فوق سه قاعده اول مربوط به اعلال سکوني است و شش قاعده بعد مربوط به اعلال قلبي و قاعده دهم مربوط به اعلال حذفي 2 در تزاحم بين قواعد قلبي و سکوني قاعده قلبي بر سکوني مقدم است مثلا خوف ميشود خاف نه خوف که بشود خيف
|