هر حرفي از جهت تلفظ ممكن است يا از حرف قبلش قطع و به حرف بعدش وصل باشد ، يا از حرف بعدش قطع و به حرف قبلش وصل باشد ، يا وصل به هر دو طرف ، يا قطع از هر دو طرف باشد و در اصطلاح صورت اول ابتداء و صورت دوم وقف وصورت سوم درج وصورت چهارم افراد گفته مي شود وهمچنين است از جهت كتابت و اين بحث و بيان احكام هر يك از چهار صورت از جهت تلفظ از مباحث علم قرائت و از جهت كتابت از مباحث علم خط و كتابت است ، لكن بعضي از مطالب آن را بمناسبت در علم صرف مذكور مي دارند .

ابتداء
مشهور آن است كه ابتدا به ساكن ممكن نيست و بعضي گفته اند امكان دارد ولي دشوار است و در هر حال دركلام عرب ابتدا به ساكن نيست ، پس بنا بر اين حرف مدغم و الف كه هميشه ساكن است در ابتدا و به افراد واقع نمي شود ، بلكه در درج و وقف واقع مي شود ، ولي همزه به هر چهار صورت واقع مي شود .
نيز بعضي از كلمات مانند ضمائر متصله و نون تأكيد و تاء تأنيث و علامت تثنيه و جمع در ابتدا واقع نمي شود ، چنانچه به افراد واقع نمي گردد .
و ابتدا به وسط كلمه غلط است ، چنانچه افراد و وقف غلط است ، بلكه وسط كلمه هميشه بصورت درج است .