فعل يا سالم است يا غير سالم ، آنچه تا حال مذكور شد فعل سالم بود ، گر چه مثالهايي از غير سالم در ضمن آورده شد ، اكنون غير سالم بيان مي شود .
فعل سالم آن است كه حروف اصلي آن از تضعيف و همزه و حرف عله خالي باشد وغير سالم آن است كه در حروف اصليش يكي از آنها باشد و فعل را در اين صورت غير سالم گويند زيرا با بودن يكي از اينها حروف اصلي سالم نمي ماند ، بلكه مورد بعضي از عوارض مي گردد و از اين جهت غير سالم گفته مي شود و جداگانه از آن بحث مي نمايد و اين تقسيم از نظر حروف اصلي كلمه است وبه فعل اختصاص ندارد ، بلكه در اسم نيز مي آيد و كلمه اي كه در آن تضعيف با شد مضاعف و كلمه اي كه در آن همزه باشد مهموز و كلمه اي كه در آن حرف عله باشد معتل مي گويند .
اكنون بي مناسبت نيست كه قبلا بياني كلي از آن عوارض و غير آنها كه دانستنش در تمامي مباحث علم صرف مفيد است ايراد نماييم ، سپس فعل غير سالم را در سه فصل بياوريم و آنها عبارت است از :
اصل و فرع ، نقل ، حذف ، ابدال ، ادغام ، التقاء ساكنين ، ابتداء وقف ، درج ، افراد ، و ممكن ايت در يك كلمه چندي از آنها واقع گردد و اين عوارض در اسم و فعل و حرف هر سه واقع مي شود .