دانستي كه باب مفاعله براي بيان وقوع فعل است از دو فاعل در برابر همديگر و ممكن است يكي از دو طرف در فعل بر طرف ديگر غلبه كند ، پس اگر خواستند بيان كنند غلبه با كدام طرف است ، فعل ثلاثي مجردي از همان ماده ولي از باب فعَل يفعُل پس از آن مي آورند ، گر چه از اين باب نباشد و طرف غالب را فاعل و طرف مغلوب را مفعول آن فعل قرار مي دهند ، در اين مثالها مشاهده شود :
صارعت زيدا فصرعته : كشتي گرفتم با زيد پس بر او غلبه كردم و زمينش زدم ثلاثي اين مثال از باب فعَل يفعَل است ولي اگر مضارعش در اينجا آورده شود يصرُع گفته مي شود.
قاتلنا القوم فقتلناهم : مقاتله كرديم آن گروه را پس غلبه كرديم و آنان را كشتيم ثلاثي اين مثال از باب فعَل يفعُل است .
اضارب زيدا فاضربه : مضاربه مي كنم زيد را پس بر او غلبه مي كنم در زدن ثلاثي اين مثال از باب فعَل يفعِل است.
عالَم زيد بكراً فعلم زيداً : زيد و بكر در مقابل هم اظهار دانش كردند پس بكر بر زيد غالب شد و از او اعلم بود ثلاثي اين مثال از باب فعِل يفعَل است.
كارمت زيدا فكرمني : مكارمه كردم با زيد پس غلبه كرد بر من در كرم ثلاثي اين مثال از باب فعُل يفعُل است.