در آمدی بر منطق درس 1

۱. مهمترین دلیل برای فراگیری دانش منطق چیست؟

• الف) برای یادگیری زبان‌های عقلانی و فلسفی
• ب) برای افزایش حافظه و توانایی حفظ کردن
• ج) برای فراگیری راهی جهت جلوگیری از خطا در تفکر
• د) برای تسلط بر علوم طبیعی و تجربی

________________________________________

۲. تفکر از دیدگاه منطق‌دانان عبارت است از:

• الف) احساسات عمیق دربارهٔ حقیقت
• ب) تلاش ذهن برای تبدیل مجهول به معلوم
• ج) تکرار مطالب فلسفی در ذهن
• د) تجربهٔ مستقیم از واقعیت بیرونی

________________________________________

۳. کدام یک از موارد زیر از نعمت‌های بزرگ الهی محسوب می‌شود؟

• الف) حس شنیدن
• ب) خرد و اندیشه
• ج) قدرت حرکت
• د) حس لامسه

________________________________________

۴. تفکر چه ویژگی دارد؟

• الف) یک عمل لحظه‌ای و بی‌حرکت
• ب) یک جریان و حرکت تدریجی
• ج) یک عمل ناخودآگاه و غیرکنترل‌شده
• د) یک حالت ثابت و غیرمتغیر

________________________________________

۵. انسان در فرآیند تفکر گاهی موفق می‌شود و گاهی نه. این امر چه نتیجه‌ای دارد؟

• الف) نشان‌دهندهٔ بی‌فایده بودن تفکر است
• ب) حاکی از آن است که تفکر یک فرآیند است
• ج) بیانگر نیاز به حذف تفکر است
• د) نشان‌دهندهٔ برتری حس بر عقل است

۶. کدام یک از مثال‌های زیر نمونه‌ای از خطای منطقی است؟

• الف) آب انجمادپذیر است؛ بنابراین یخ نیز انجمادپذیر است
• ب) خداوند نور است؛ نور محسوس است؛ پس خداوند محسوس است
• ج) انسان نیاز به آب دارد؛ بنابراین آب ضروری است
• د) خورشید گرمای زیادی تولید می‌کند؛ بنابراین گرم است

________________________________________

۷. چرا برخی تفکرات به نتیجهٔ نادرست منجر می‌شوند؟

• الف) چون انسان همیشه احساسی فکر می‌کند
• ب) چون ممکن است راه‌های تفکر نادرست انتخاب شوند
• ج) چون تفکر همیشه بر پایهٔ تجربه است
• د) چون خداوند به انسان هوش کافی نداده است

________________________________________

۸. ارسطو در تاریخ منطق به چه دلیلی مهم است؟

• الف) اولین کسی بود که به وجود خدا پرداخت
• ب) کتابی دربارهٔ تاریخ فلسفه نوشت
• ج) چهارچوب‌های اندیشهٔ صحیح را کشف و تألیف کرد
• د) علم فیزیک را پایه‌گذاری کرد

________________________________________

۹. کدام گزینه نشان‌دهندهٔ چرایی فراگیری منطق است؟

• الف) برای یادگیری سریع‌تر زبان‌ها
• ب) برای کسب مهارت در نقاشی و هنر
• ج) برای تشخیص تفکر درست از نادرست
• د) برای افزایش قدرت جسمی

________________________________________

۱۰. توجه به پرسش «چرایی خلقت؟» نمونه‌ای از چیست؟

• الف) تفکر غریزی
• ب) خردورزی و پرسشگری بشری
• ج) تجربهٔ حسی
• د) عملکرد ناخودآگاه مغز

۱۱. اگر فردی نتواند مجهولی را حل کند، آیا می‌توان گفت تفکر کرده است؟

• الف) خیر، چون تفکر فقط با نتیجه مثبت محقق می‌شود
• ب) بله، چون تفکر در خود فرآیند تلاش معنا دارد
• ج) فقط اگر از کتاب استفاده کرده باشد
• د) فقط اگر نتیجهٔ علمی داشته باشد

________________________________________

۱۲. کدام یک از موارد زیر از مزایای تفکر نیست؟

• الف) حل مشکلات فردی
• ب) پیشرفت علوم و فنون
• ج) دستیابی به فضایل اخلاقی
• د) افزایش سرعت حرکت بدن

________________________________________

۱۳. تفکر در مقایسه با احساس، چه ویژگی دارد؟

• الف) تفکر سریع‌تر از احساس است
• ب) تفکر مبتنی بر تلاش ذهنی و منطق است
• ج) تفکر همیشه نادرست است
• د) تفکر فقط در خواب رخ می‌دهد

________________________________________

۱۴. منطق چه نقشی در تفکر دارد؟

• الف) تسریع در تصمیم‌گیری احساسی
• ب) ایجاد اعتماد به نفس
• ج) جلوگیری از خطاهای استدلالی
• د) افزایش خلاقیت هنری

________________________________________

۱۵. کدام گزینه دربارهٔ تعریف پرنده به عنوان “حیوان تخم‌گذار” درست است؟

• الف) تعریف دقیق و منطقی است
• ب) تعریف نادرست و گمراه‌کننده است
• ج) تنها راه شناخت پرندگان است
• د) تعریف علمی و تجربی است

۱۶. هدف اصلی انسان در تفکر چیست؟

• الف) افزایش تعداد افراد در جامعه
• ب) کاهش معلومات و افزایش مجهولات
• ج) کاهش مجهولات و افزایش آگاهی
• د) حذف تمام سؤالات از ذهن

________________________________________

۱۷. کدام یک از مثال‌های زیر نشان‌دهندهٔ استدلال منطقی صحیح است؟

• الف) شراب از آب انگور است؛ آب انگور حلال است؛ پس شراب حلال است
• ب) مهندسان نقشه می‌کشند؛ هرکس نقشه می‌کشد غیرقابل اعتماد است؛ پس مهندسان غیرقابل اعتمادند
• ج) حسین انسان است؛ بعضی انسان‌ها زن هستند؛ پس حسین زن است
• د) هیچ‌یک از موارد بالا استدلال صحیحی نیستند

________________________________________

۱۸. چرا انسان در تفکر گاهی دچار خطا می‌شود؟

• الف) چون خداوند او را اشتباه کرده است
• ب) چون تفکر همیشه بی‌فایده است
• ج) چون گاهی از راه‌های نادرست تفکر استفاده می‌کند
• د) چون حافظهٔ انسان ضعیف است

________________________________________

۱۹. آگاهی از فایدهٔ یک علم چه تأثیری دارد؟

• الف) باعث کاهش علاقه به آن علم می‌شود
• ب) انگیزهٔ فراگیری آن را کاهش می‌دهد
• ج) سبب فزونی بینش و انگیزهٔ دانش‌پژوه می‌شود
• د) فقط برای معلمان مهم است

________________________________________

۲۰. کدام گزینه جزو چکیده درس اول نیست؟

• الف) تفکر یکی از نعمت‌های الهی است
• ب) تفکر عبارت است از تلاش ذهن برای تبدیل مجهول به معلوم
• ج) تفکر همیشه به نتیجهٔ درست منجر می‌شود
• د) انسان در جریان تفکر گاهی دچار خطا می‌شود

درس اول چرایی منطق آگاهی از فایده یک علم و اینکه چرا و به چه علت باید آن را آموخت ؟ فراگیری آن چه ثمری دارد؟ از جمله دانستنی هایی است که آگاهی از آن سبب فزونی بینش و انگیزه دانش پژوه در فراگیری آن دانش می شود. از این رو در درس حاضر با ضرورت آموختن دانش منطق آشنا می شویم خرد و اندیشه یکی از نعمت های بزرگ الهی است. انسان ها در پرتوخردورزی و تفکر می توانند بر بسیاری از مشکلات زندگی فردی و اجتماعی خود فایق شوند. تمنونهای بشری، اختراعات واكتشافات، علوم و فنون، پیشرفت ها و توسعه جوامع انسانی وئیز رسیدن به مراتبی از فضایل اخلاقی مرهون استفاده انسان از این توانایی ممتار خدادادی است. کنجکاوی درباره حقایق جهان، تلاش برای یافتن پاسخ سوال هایی چون: چگونگی و چرایی خلقت، چیستی هدف آفرینش انسان و سرانجام او، راه رسیدن به سعادت و نحوه رهایی از دردهای جسمی و رنجهای روحی و پرسش های دیگری از این دست نمونه هایی از خردورزی های بی شمار آدمی است که توجه بشر را در طول تاریخ به خود جلب کرده است. پرسشگری و کوشش برای یافتن جواب، از جمله تلاش های ذهنی است که در مسیر تفکر تحقق می یابد. اما راستی تفنکر چیست؟ چگونه آغاز می شود؟ آیا تفگر میتواند همواره پاسخگوی پرسش های انسان باشد؟ آيا آدمی در جریان تبدیل مجهول به معلوم دچار خطا نیز میشود؟ با پاسخ به این پرسش ها است که میتوان به چرایی فراگیری دانش منطق و رار احتیاج به آن پی برد. و درآمدی بر منطق چیستی تفکر منطق دانان می گویند تفکر عبارت است از تلاش ذهن برای تبدیل مجهول به معلوم. انسان ها در جریان تفکر همواره سعی میکنند با استفاده از معلومات و اندوخته های قبلی از حجم مجهولات خویش بکاهند و بر میزان آگاهی های خود بیفزایند. این تلاش گاه به نتیجه مطلوب که همان حل مجهول است منتهی می شود و گاه خير؛ به این مثال توجه کنید: عامل پوسیدگی دندان چیست؟ تلاش برای پاسخ به این سؤال هنگامی آغاز می شود که ابتدا ذهن با این پرسش برخورد کرده و توجهش به آن جلب شود. چنانچه انسان بتواند با رفتن به خزانه دانستنیهای ذهن و وارسی اندوخته های موجود در آن، معلومات لازم و كافي مرتبط با مجهول را – که در مثال مذكور لاجرم باید آگاهی هایی در زمینه بهداشت و سلامت دندان باشد – پیدا کند و در چیدمانی درسته آنها را کنار یکدیگر قراردهد می تواند به حل مسأله موفق شود وگرنه سوال همچنان به حال خود باقی خواهند ماند. با دقت در آنچه بیان شد به خوبی روشن می شود که .. نعمت خدادادی تفکر یک جریان و حرکت تدریجی است که در طی مراحلی واقع میشود ۲. آدمی در فرایند تفکرگاه از عهده پاسخ به سؤال برمی آید و گاه به چنین موفقیتی نایل نمی شود. شایان توجه است انسان در جریان تلاش فکری خود برای کشف واقعیت راه های متعددی را برمی گزیند که برخی درست و برخی نادرست است. به مثال های زیر که نمونه ای از تفکرات بشری است توجه کنید. – خداوند نور است؛ هر توری محسوس است، بنابراین: خداوند محسوس استا | – کتاب ارزان کمیاب است؛ هر کمیابی گران است، بنابراین، کتاب ارزان گران است) ١. بدین جهت در بسیاری از کتابهای منطقی، فکررا اینگونه تعریف کرده اند: «ترلی برای تحصیل امرمجهول امور معلوم – شراب از آب انگور است؛ آب انگور حلال است؛ بنابراین شراب حلال است؟ – مهندسان راه و ساختمان برای مردم نقشه میکشند؛ هرکس برای مردم نقشه میکشد غیرقابل اعتماد است، بنابراین، مهندسان راه و ساختمان غیرقابل اعتمادند – حسین انسان است بعضی انسان ها زن هستند، بنابراین: حسین زن است! – تعریف پرنده به حیوان تخم گذار! با اندک تأملی در مثال های مذکور به خوبی روشن می شود که بر اثر خطای انجام شده به نتایجی دست یافته است که درست نیست. رخداد مواردی از خطا در فرآیند تفکر موجب شد تا دغدغه ای جدی در انسان به وجود آید: راستی چگونه و به چه روشی می توان فکر کرد که از خطا مصون ماند؟ آیا راهی برای تشخیص تفگر درست از نادرست وجود دارد؟ این پرسش اساسی سبب شد تا عده ای از اندیشوران و در رأس آنها حکیم یونانی ارسطو سخت به تکاپو بیفتند و برای جلوگیری خطای بشر در انديشه، چهارچوبهار قالب های اندیشه صحیح را کشف و در کنار هم تألیف کند. چکیده ١. تفکر یکی از نعمت های بزرگ الهی است که خداوند به انسان هدیه کرده است. ٢. تفکر عبارت است از: تلاش ذهن برای تبدیل مجهول به معلوم ٣. نعمت خدادادی تفکر، یک جریان (فرایند) و حرکت تدریجی است. ، آدمی در فرآیند تفکرگاه از عهده پاسخ به سؤال برمی آید و گاه خیر. ۵. انسان ها در جریان تفکرگاه دچار خطا می شوند. ۶. مهمترین دلیل برای آموختن دانش منطق فراگیری راهی برای جلوگیری ذهن از خطای در تفکر است. به درآمدی بر منطق پرسشها تفکر چیست؟ ۲ آیا تفکر یک جریان و حرکت تدریجی است؟ چرا؟ ٣. اگرانسان نتواند مجهولی را به معلوم تبدیل کند آیا می توان گفت که تفکرکرده است؟ چرا؟ ۴. چرا و به چه علت فراگیری دانش منطق لازم است؟ پژوهش فرایند بودن تفکر را بررسی کنید.